De haas met de amberkleurige ogen

9 juli 2012



Terug in Londen, stop ik een van de netsukes in mijn jaszak en draag hem een daglang met me mee.
Ik heb gekozen voor de netsuke van een rijpe mispel, gemaakt van kastanjehout in Edo, het oude Tokio. 
Een netsuke is zo licht en klein, dat hij gemakkelijk gaat zwerven en haast verdwijnt tussen sleutels en kleingeld. Je vergeet gewoon dat je hem bij je hebt.
Zo nu en dan laat ik het voorwerp in mijn zak tussen mijn vingers rollen. Ik besef hoeveel het me doet: hoe dit harde én zachte, gemakkelijk kwijt te raken voorwerp zich heeft weten te handhaven.
Ik moet een manier vinden om het verhaal daarachter te achterhalen.
Het bezit van de netsukes, het feit dat ik ze geërfd heb, betekent dat mij een verantwoordelijkheid is gegeven - jegens de netsukes zelf én alle mensen die ze eerder in bezit hebben gehad.
Ik voel me onzeker en onbehaaglijk over de precieze grenzen van deze verantwoordelijkheid.

Een verzameling van 264 Netsukes (kleine Japanse figuurtjes van hout en ivoor) uit 1870 die de Britse schrijver/keramist Edmund de Waal heeft geërfd van een oudoom uit Japan staat centraal in dit boek en is de kleine geschiedenis binnen het grote verhaal van de familie van de schrijver, de puissant rijke joodse bankiersfamilies Ephrussi en De Waal.
Het speelt zich voornamelijk af in Odessa en Parijs eind 19e eeuw en Wenen begin 20e eeuw.
Het is een verhaal over rijkdom, leven in weelde, maar ook over alles verliezen, het opkomende antisemitisme, de jodenvervolging en de tweede wereldoorlog.
Het boek is een intiem portret van een familie, een ware ontdekkingstocht.
Goed geschreven en een echte aanrader!

Titel: De haas met de amberkleurige ogen
Auteur: Edmund de Waal
Vertaling: Willeke Lempens